
Τα κρασιά και τα οινοπνευματώδη ποτά αντιμετωπίζουν ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παραποίησης σε σύγκριση με άλλα προϊόντα, με ετήσιες απώλειες πωλήσεων ύψους 2289 εκατομμυρίων ευρώ και σχεδόν 5700 θέσεων εργασίας στην ΕΕ. Μόνο στην Ελλάδα, κάθε χρόνο χάνονται 49 εκατομμύρια ευρώ σε πωλήσεις και πάνω από 200 θέσεις εργασίας στον τομέα αυτόν.
Τα παραποιημένα τρόφιμα και ποτά που βρέθηκαν, περιέχουν επικίνδυνες ουσίες, όπως μεθανόλη, υδράργυρο και τοξικά φυτοφάρμακα, με αποτέλεσμα πέρα από τις οικονομικές συνέπειες, να υπάρχει και μεγάλος κίνδυνος για την υγεία όσων τα καταναλώνουν.
«Τι βρίσκεται στο τραπέζι σου;» Το EUIPO αποκαλύπτει στοιχεία για τα παραποιημένα τρόφιμα και ποτά στην ΕΕ
- Οι αρχές κατάσχεσαν παραποιημένα τρόφιμα αξίας 91 εκατομμυρίων ευρώ, κατά τη διάρκεια μίας μόνο επιχείρησής τους σε ολόκληρη την ΕΕ
- Τα κρασιά και τα οινοπνευματώδη ποτά αντιμετωπίζουν ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παραποίησης σε σύγκριση με άλλα προϊόντα, με ετήσιες απώλειες πωλήσεων ύψους 2289 εκατομμυρίων ευρώ και σχεδόν 5700 θέσεων εργασίας στην ΕΕ.Μόνο στην Ελλάδα, κάθε χρόνο χάνονται 49 εκατομμύρια ευρώ σε πωλήσεις και πάνω από 200θέσεις εργασίας στον τομέα αυτόν
- Βρέθηκαν παραποιημένα τρόφιμα και ποτά που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες, όπως μεθανόλη, υδράργυρο και τοξικά φυτοφάρμακα
- Οι γεωγραφικές ενδείξεις είναι σήμα αυθεντικότητας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταχωρίσει πάνω από 3600 προϊόντα με γεωγραφική ένδειξη
«Τι βρίσκεται στο τραπέζι σου;» Αυτή είναι η ερώτηση που θέτει το Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUIPO) στο πλαίσιο της εκστρατείας του για την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παραποίησης, η οποία αποκαλύπτει την ανησυχητική απειλή που αποτελούν τα παραποιημένα τρόφιμα και ποτά σε ολόκληρη την ΕΕ. Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται σε συνέχεια πρόσφατων εκθέσεων που δείχνουν ότι η παραποίηση στον τομέα των τροφίμων και των ποτών εξακολουθεί να θέτει σημαντικούς κινδύνους για την υγεία των καταναλωτών, ενώ βλάπτει τις οικονομίες της Ευρώπης και τη γαστρονομική της κληρονομιά.
Τα παραποιημένα προϊόντα συνδέονται συχνά με είδη πολυτελείας ή με τον τομέα της ένδυσης και της μόδας. Ωστόσο, σύμφωνα με την έκθεση του 2022 για την εκτίμηση των απειλών σχετικά με το έγκλημα κατά της διανοητικής ιδιοκτησίας,τα τρόφιμα – ιδίως τα μπισκότα, τα ζυμαρικά, τα πατατάκια και τα γλυκά – αποτελούσαν τη δεύτερη κατηγορία προϊόντων με τις περισσότερες κατασχέσεις στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ το 2020.
Πρόσφατα ευρήματα αποκαλύπτουν την ανησυχητική έκταση αυτής της εγκληματικής δραστηριότητας. Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Αστυνομικής Υπηρεσίας (Europol)για την εκτίμηση της απειλής της σοβαρής και οργανωμένης εγκληματικότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση για το 2025 (SOCTA), υπογραμμίζει ότι η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου έχει προσφέρει στους απομιμητές νέους τρόπους διανομής παραποιημένων τροφίμων, καθιστώντας όλο και πιο δύσκολο για τους καταναλωτές να αναγνωρίσουν τα αυθεντικά προϊόντα. Οι εγκληματίες παραποιούν τις ετικέτες και τις συσκευασίες των τροφίμων και προσαρμόζουν τις διαδικασίες παραγωγής, στοχεύοντας προϊόντα υψηλής αξίας.
Οι επιτόπιες επιχειρήσεις ελέγχου έχουν επίσης αποκαλύψει την έκταση του προβλήματος. Η κοινή επιχείρηση OPSON της Europol και της Interpol, που διεξάγεται κάθε χρόνο, οδήγησε στην κατάσχεση παραποιημένων και μη συμμορφούμενων με τα πρότυπα τροφίμων αξίας 91 εκατομμυρίων ευρώ το 2024.
Ο εκτελεστικός διευθυντής του EUIPO, João Negrão, δήλωσε:
«Τα παραποιημένα τρόφιμα και ποτά αποτελούν σημαντική ανησυχία για τη δημόσια υγεία. Η εκστρατεία μας αποσκοπεί να εφοδιάσει τους καταναλωτές με τις γνώσεις που χρειάζονται για να προστατεύσουν τον εαυτό τους, υποστηρίζοντας παράλληλα τις νόμιμες επιχειρήσεις που τηρούν τα πρότυπα ποιότητας της ΕΕ. Πρόκειται για μια μάχη που πρέπει να δώσουμε όλοι μαζί: αρχές, παραγωγοί και καταναλωτές».
Οι κίνδυνοι για την υγεία παραμένουν πρωταρχική ανησυχία. Η έκθεση SOCTA 2021 προειδοποιεί ότι σε παραποιημένα προϊόντα διατροφής έχουν εντοπιστεί επικίνδυνες ουσίες όπως μεθανόλη, υδράργυρος, φιπρονίλη και διάφορα εντομοκτόνα ή φυτοφάρμακα.
Η παραποίηση ποτών, ιδίως αλκοολούχων, παραμένει σημαντικό πρόβλημα, με οργανωμένες εγκληματικές ομάδες να χρησιμοποιούν εξελιγμένες μεθόδους για να εξαπατούν τους καταναλωτές. Οι παραποιητές συχνά επαναχρησιμοποιούν αυθεντικές φιάλες ή εκτυπώνουν πλαστές ετικέτες και τις τοποθετούν σε άδειες φιάλες, καθιστώντας πιο δύσκολο για τους καταναλωτές και τις αρχές να διακρίνουν τα νόμιμα από τα παραποιημένα προϊόντα.
Ο οικονομικός αντίκτυπος είναι επίσης σημαντικός. Σύμφωνα με τα στοιχεία του EUIPO, ο τομέας των οίνων και των οινοπνευματωδών ποτών ήταν ένας από τους τομείς που επλήγησαν περισσότερο από την παραποίηση κατά την περίοδο 2013-2017. Συνολικά, 2289 εκατομμύρια ευρώ χάθηκαν σε πωλήσεις και σχεδόν 5700 θέσεις εργασίας καταστράφηκαν ετησίως στην ΕΕ λόγω της παραποίησης. Η απώλεια φόρων από τα προϊόντα αυτά ήταν επίσης σημαντική, καθώς ανήλθε σε 2068 εκατομμύρια ευρώ.
Η Κίνα και η Τουρκία ήταν μεταξύ των χωρών προέλευσης που αναφέρθηκαν συχνότερα για παραποιημένα τρόφιμα και ποτά που κατασχέθηκαν στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ το 2019 και το 2020.
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ, ΣΗΜΑΔΙ ΑΥΘΕΝΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Η βιομηχανία τροφίμων και ποτών αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της οικονομίας της ΕΕ, συμβάλλοντας σημαντικά στην περιφερειακή ανάπτυξη, την απασχόληση και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Από τα κρασιά έως τα παραδοσιακά προϊόντα διατροφής, οι γεωγραφικές ενδείξεις (ΓΕ) επιτρέπουν στους καταναλωτές να εμπιστεύονται και να διακρίνουν τα ποιοτικά προϊόντα, βοηθώντας παράλληλα τους παραγωγούς να εμπορεύονται καλύτερα τα προϊόντα τους. Οι εν λόγω ονομασίες προστατεύουν τα ονόματα των προϊόντων που προέρχονται από συγκεκριμένες περιοχές και διαθέτουν ιδιότητες ή χαρακτηριστικά που οφείλονται,κατά κύριο λόγο,στο συγκεκριμένο γεωγραφικό περιβάλλον.
Κάντε το πρώτο σχόλιο