Η Μεγάλη Εβδομάδα ξεκίνησε και ήδη αυτές οι μέρες αποτελούν μια περίοδο ξεχωριστή για την ελληνική παράδοση και κουλτούρα. Οι ημέρες του Πάσχα είναι ημέρες κατάνυξης και αγάπης, προσευχής και ευλάβειας. Η εβδομάδα που προηγείται της Ανάστασης, είναι γεμάτη τελετουργίες και λατρευτικές εκδηλώσεις. Κάθε ημέρα γεμάτη σημασία και έθιμα.
Ήδη η εβδομάδα ξεκίνησε με την Κυριακή των Βαΐων, όπου η εκκλησία τιμά την είσοδο του Ιησού στα Ιεροσόλυμα. Έχει προηγηθεί το Σάββατο του Λαζάρου. Θεωρείται η «πρώτη λαμπρή» εφόσον η έγερση του Λαζάρου από τους νεκρούς προετοιμάζει για την Ανάσταση του Κυρίου. Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας υπάρχουν έθιμα και τα παιδιά ψάλλουν τα κάλαντα του Λαζάρου. Μάλιστα όσα παιδιά έχει η οικογένεια τόσα «λαζαράκια» ζυμώνονται. Νηστίσιμα ψωμάκια που μοιάζουν με ανθρωπάκια σαβανωμένα.
ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ
Η ημέρα είναι αφιερωμένη στον Ιωσήφ. Στην εκκλησία διαβάζεται και η παραβολή της καταραμένης συκιάς από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου. Και είναι η αρχή της εβδομάδας των Παθών, ενώ ξεκινούν και οι ετοιμασίες στα σπίτια για την ημέρα της Λαμπρής.
ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ
Την Μεγάλη Τρίτη στις εκκλησίες διαβάζεται η παραβολή των δέκα Παρθένων και σε όλες τις εκκλησίες ακούγεται το Τροπάριο της Κασσιανής. Σε πολλές γειτονιές κυρίως στα χωριά, ετοιμάζονται από νωρίς τα κουλουράκια της Λαμπρής και τα τσουρέκια. Τα σπίτια γεμίζουν μυρωδιές και οι πιστοί συνεχίζουν την μεγάλη νηστεία και κατάνυξη.
ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ
Αυτή την ημέρα διαβάζεται η ιστορία της γυναίκας που έπλυνε τα πόδια του Ιησού με μύρο, ενώ στις εκκλησίες τελείται το μυστήριο του Μεγάλου Ευχέλαιου για την ευλογία και την θεραπεία. Το έθιμο θέλει τους πιστούς να πηγαίνουν στην εκκλησία βάζοντας σε ένα βαθύ πιάτο αλεύρι, όπου στερεώνουν τρία κεριά που ανάβουν στην διάρκεια της λειτουργίας. Έπειτα, το αλεύρι χρησιμοποιείται χωρίς προζύμι για τα γλυκά του Πάσχα.
ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ
Το Θείο Δράμα προχωρεί προς την αποκορύφωσή του. Είναι η ημέρα του Μυστικού Δείπνου, όπου ο Ιησούς κοινωνεί τους μαθητές του, δίνοντάς τους μια μπουκιά ψωμί βουτηγμένο σε κόκκινο κρασί που συμβολίζουν το σώμα και το αίμα του. Η βραδινή λειτουργία στις εκκλησίες ανήκει στα Δώδεκα Ευαγγέλια και στους ναούς περιφέρεται ο Σταυρός του Ιησού. Η νύχτα είναι μεγάλη γιατί μετά τα 12 Ευαγγέλια, αρχίζει ο στολισμός του Επιταφίου, ώστε το πρωί της επόμενης ημέρας να είναι έτοιμος να δεχτεί το σώμα του Χριστού στην Αποκαθήλωση.
Η Μεγάλη Πέμπτη ή αλλιώς Κόκκινη Πέμπτη είναι η μέρα που οι νοικοκυρές βάφουν κόκκινα αβγά. Σύμφωνα με την παράδοση τα κόκκινα αβγά συμβολίζουν την θυσία και το αίμα του Χριστού. Και φυσικά το τσούγκρισμα και τα αβγά που σπάνε συμβολίζουν την πέτρα στον τάφο του Χριστού που έσπασε όταν αναστήθηκε.
ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
Μέρα απόλυτου πένθους και δακρύων. Ημέρα θρήνου και αργίας με το Θείο Δράμα να φτάνει στην κορύφωσή του. Οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα, απαγορεύεται η όποια εργασία, είναι αυστηρότατη νηστεία, καθώς απαγορεύεται η κατάποση λαδιού. Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής στις εκκλησίες γίνεται η αποκαθήλωση. Οι ιερείς κατεβάζουν τον Ιησού από τον Σταυρό, τον τυλίγουν σε καθαρό σεντόνι και τον τοποθετούν στον ήδη στολισμένο Επιτάφιο. Περίπου στις 9 το βράδυ σε όλους τους ναούς της χώρας ξεκινά η περιφορά του Επιταφίου, με τους πιστούς να ακολουθούν υπό το φως των κεριών, ψάλλοντας τα Εγκώμια.
ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ
Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου η εκκλησία θυμάται και μιλά για την κάθοδο του Ιησού στον Άδη. Το μεσημέρι στον Πανάγιο Τάφο πραγματοποιείται η αφή του Αγίου Φωτός που θα αρχίσει να διανέμεται σε όλο τον ορθόδοξο κόσμο. Η ακολουθία της ημέρας έχει αναστάσιμο και πανηγυρικό χαρακτήρα. Είναι η «Πρώτη Ανάσταση». Το βράδυ φτάνει η τελετή της Ανάστασης. Τα μεσάνυχτα οι καμπάνες χτυπούν δυνατά και το «Χριστός Ανέστη» γεμίζει τις παρέες όλων. Το Αναστάσιμο μήνυμα, συνοδεύεται από μηνύματα χαράς και ελπίδας. Βεγγαλικά γεμίζουν τον ουρανό και είναι η στιγμή που σηματοδοτεί τη μετάβαση από την λύπη και την θλίψη στο νέο ξεκίνημα της ζωής.
Η βραδιά της Ανάστασης αποτελεί σημαντική ευκαιρία συνάντησης, συγχώρεσης και ευχών, ανάμεσα σε φίλους, συγγενείς και οικογένειες εφόσον οι αυλές των εκκλησιών κατακλύζονται από κόσμο. Πρωταγωνιστές τα παιδιά και οι λαμπάδες από τους νονούς στα βαφτιστήρια που γεμίζουν με την φλόγα τους αισιοδοξία και ελπίδα. Το Άγιο Φως μεταφέρεται από τον έναν πιστό στον άλλονσυμβολίζοντας την δύναμη της αγάπης που μεταδίδεται, δυναμώνει και εξαπλώνεται. Στόχος το Φως να φτάσει στο σπίτι χωρίς να σβήσει ώστε η νοικοκυρά να ανάψει το καντήλι και η λαμπάδα να καίει και την ώρα της μαγειρίτσας. Το φαγητό που μαζί με τα κόκκινα αβγά σηματοδοτούν το τέλος της μεγάλης νηστείας.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ
Η μεγάλη ημέρα της Ανάστασης είναι η μέρα γιορτής σε κάθε σπιτικό. Οικογένειες και φίλοι συγκεντρώνονται γύρω από το τραπέζι της Λαμπρής που συνήθως περιλαμβάνει γλέντι και χορό, ειδικά αν τα τραπεζώματα στήνονται σε αυλές και κήπους. Η Άνοιξη άλλωστε και ο ήλιος βοηθά το ελληνικό Πάσχα να γιορτάζεται στην ύπαιθρο. Ο παραδοσιακός οβελίας και το κοκορέτσι είναι οι πρωταγωνιστές. Το έθιμο του σουβλιστού αρνιού προέρχεται από τις παραδόσεις των Εβραίων, οι οποίοι έβαφαν και τις πόρτες των σπιτιών τους με το αίμα του θυσιαζόμενου οβελία κατ’ αναπαράσταση της νύχτας εξόδου από την Αίγυπτο. Και οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν το σούβλισμα ως μέθοδο ψησίματος. Το αρνί της ημέρας της Λαμπρής συμβολίζει τον αμνό του Θεού που θυσιάστηκε για την ανθρωπότητα.
Τα ήθη και τα έθιμα του Πάσχα είναι πολλά και διαφορετικά σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Όλα όμως σηματοδοτούν την ελπίδα, την αγάπη και την αναγέννηση. Σίγουρα θα συμμετέχουμε σε αυτά και θα διατηρήσουμε ζωντανή την παράδοση. Κανόνες όμως των ημερών πρέπει να τηρηθούν. Ότι αν πιούμε για το καλό δεν οδηγούμε. Για κανένα λόγο δεν πιάνουμε τιμόνι και φυσικά δεν παίζουμε με βεγγαλικά και κροτίδες αν δεν ξέρουμε.
Πολλές ευχές για όμορφο Πάσχα…
Κάντε το πρώτο σχόλιο