«Άγνωστος Στρατιώτης και Συμβολισμοί»

«Άγνωστος Στρατιώτης και Συμβολισμοί» άρθρο της Θεοδώρας Τζάκρη στην εφημερίδα «Τα Νέα»

Η πολιτική ήταν ανέκαθεν η τέχνη των συμβολισμών.

Στις 25 Μαρτίου του 1932 (Βενιζέλος) αποδόθηκε το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη. Η βασική ιδέα του κενοταφίου προέρχεται από τον Επιτάφιο του Περικλή. Ωστόσο έπετο της Μικρασιατικής καταστροφής που πυροδότησε την αναψηλάφηση της έννοιας της ελληνικότητας.

Συμβάδιζε με μια παρόμοια τάση σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες μετά τις απώλειες του Α΄ παγκοσμίου πολέμου.

Η ανάγκη μόνιμης υπόμνησης της θυσίας των Ελλήνων υπέρ του νέου ελληνικού κράτους υποσημαίνει ότι το μνημείο δεν αποδίδει απλώς φόρο τιμής στους ήδη πεσόντες, αλλά «υπόσχεται» φόρο τιμής και στους μελλοντικούς πεσόντες. Εξ ου και η δυναμική του ατελούς που περιλαμβάνει «κενά» δυνάμενα να συμπληρώνονται από αγώνες μελλοντικούς!

Η επιλογή της μορφής μνημείου και παράστασης υπήρξε περιπετειώδης, με πολλές αντιρρήσεις για την «ιεροσυλία» του σύγχρονου.

Δεν ήταν όμως μόνο η ηρεμία και η μινιμαλιστική απλότητα της παράστασης ενός οπλίτη «εκτάδην κείμενου» που προκάλεσε συγκρούσεις. Ο Βενιζέλος είχε υπερασπιστεί σθεναρά και το να συσχετίζεται το μνημείο ιδεολογικά και συμβολικά με την έννοια της Δημοκρατίας.

Η εκτεταμένη λοιπόν εκσκαφή και αναμόρφωση, μέχρι αλλοίωσης του περιβάλλοντος χώρου, οδήγησε στη σημερινή εικόνα, με το μνημείο να φαίνεται ως «μέρος» της κατασκευής του προϋπάρχοντος κτίσματος των παλαιών ανακτόρων (Βουλής), επί του οποίου μάλιστα αυτή φαίνεται να εδράζει.

Αναδρομικά επετεύχθησαν οι επιθυμητοί πολιτικοί συνειρμοί,αλλά εκφράστηκαν πολλές αισθητικές αντιρρήσεις. Χαρακτηριστικός ήταν ο πρωτοσέλιδος τίτλος της 20ής Αυγούστου 1931 στην εφημερίδα Αθηναϊκά Νέα (πρόδρομη αυτής): «Ο Άγνωστος Στρατιώτης. Πώς εγεννήθη το τέρας».

Η επιμονή του Βενιζέλου στο να φαίνεται πως η Βουλή θεμελιώνεται επί του πεδίου των τιμημένων Αγώνων υπονοεί την ισχυρή συνάφεια της Δημοκρατίας με τις θυσίες του λαού κι αυτό επιδίωξε με την αρχιτεκτονικά αμφιλεγόμενη θέση του μνημείου.

Αυτό δηλαδή που καταργεί η παρέμβαση Μητσοτάκη, η στοχεύουσα στην περιχαράκωση και στην εξαίρεση από τον δημόσιο βίο! Λόγω παχυλής άγνοιας μάλιστα επικαλείται το πνεύμα του, ενώ υπηρετεί το ακριβώς αντίθετο.

Ο διαχρονικός ρόλος της λεγόμενης πάνω πλατείας στη ζωή της πόλης, επιβεβαίωσε τη σημασία της ως πεδίου δημοκρατικών αγώνων – κρίκου μεταξύ της πλατείας διεκδίκησης του Συντάγματος και του κτιρίου της Βουλής. Το κτίριο των παλαιών ανακτόρων ήρθε να «πατήσει» στο βάθρο του μνημείου των αγώνων, συμβολίζοντας τη νέα χρήση του κτιρίου, δεδομένου ότι η Δημοκρατία βασίζεται στο πεδίο των αγώνων των απλών ανθρώπων. Ακόμη κι η τελετουργία της φρουράς δηλώνει ένα θεμιτό αλλά συμβολικό όριο.

Δεν στερείται συμβολισμών ούτε η ευτελής εργαλειοποίηση του ιερού χώρου από μια κυβέρνηση που υποτάσσει τα πάντα στην επικοινωνία. Πρόκειται για τη φοβική ατζέντα των “νοικοκυραίων”.

Πριν την απεργία πείνας του κ. Ρούτσι το ξαναείδαμε στην παράσταση Πλεύρη με τον άγνωστο Πακιστανό που τάχα απελάθηκε γιατί προπηλάκιζε Ευζώνους.-