Ηθικά σκάνδαλα και πολιτικό μίσος

Είναι σαν ταχυπαλμία. Σαν ξαφνικός πυρετός που πέφτει όσο γρήγορα ανέβηκε. Τόσο κρατάει και ο βρασμός από τα σεξουαλικά σκάνδαλα. Την ώρα που εκδηλώνεται, ο αποτροπιασμός μοιάζει πολύ σπουδαίος – πολιτικά σημαντικός. Η μιντιακή υπερέκθεση όλων των σκανδαλιστικών λεπτομερειών, νύχτα και μέρα, οδηγεί όμως την υπόθεση σε γρήγορη εκπνοή. Το θέμα, λένε, «κούρασε». Και περνούν στο επόμενο.

Γράφει ο Μιχάλης Τσιντσίνης στην kathimerini.gr

Πρόσφατες υποθέσεις τέτοιου –οξύτατου, πλην βραχύτατου– σκανδαλισμού είχαν προκαλέσει μέχρι και διαδηλώσεις ηθικού πανικού, σε θέατρα και πλατείες, χωρίς όμως εντέλει να αφήσουν πολιτικό αποτύπωμα. (Ποιος μετράει πια το πολιτικό φορτίο που είχε σωρευθεί στην υπόθεση Λιγνάδη ή στο έγκλημα του Κολωνού;) Το ίδιο μπορούμε να περιμένουμε ότι θα συμβεί και με την υπόθεση Γεωργούλη. Κάποιος που είχε αποφασίσει να ψηφίσει το κόμμα του ευρωβουλευτή δύσκολα θα αλλάξει την προτίμησή του εξαιτίας του σκανδάλου.

Αρα; Τι μένει από τόση φούντωση; Μόνο μια ανάκριση καταδικασμένη να ξεχαστεί μέχρι να φτάσουμε –αν φτάσουμε ποτέ– στο θέατρο του ποινικού ακροατηρίου;

Οι ανθρωπολογικώς αισιόδοξοι –που πιστεύουν ότι «το τόξο του ηθικού σύμπαντος κλίνει πάντα προς τη δικαιοσύνη»– ίσως ελπίσουν ότι μένει ένα ίχνος στην κουλτούρα. Μένει το υπόδειγμα της καταγγέλλουσας. Η στάση της προορίζεται να λειτουργήσει καθοδηγητικά και ενθαρρυντικά για τα επόμενα θύματα. Και, αντιστοίχως, ο εξοστρακισμός του καταγγελλομένου θα είναι παράδειγμα αποτροπής για τους επίδοξους θύτες.

Οι απαισιόδοξοι θα περιμένουν μάλλον το ανάποδο: Οσα υπέστη το θύμα, όσα είδε και διάβασε να δείχνονται και να λέγονται για εκείνη, μάλλον συνιστούν τρομοκρατικό αντιπαράδειγμα για γυναίκες πιο αδύναμες, που δεν έχουν ένα κοινοβουλευτικό κόμμα να τις στηρίζει.

Και πολιτικά; Η αντιπαράθεση για το ποιος έχει τις πιο ελαστικές αρχές, ώστε να τις χυτεύει κάθε φορά στα καλούπια των πολιτικών σκοπιμοτήτων του, τελειώνει πάντα ισόπαλη;

Ναι. Οσο κι αν το απολογούμενο κόμμα ζοριστεί, το πιθανότερο είναι ότι οι δείκτες των δημοσκοπήσεων δεν θα κουνηθούν. Κι όμως, φαίνεται να υπάρχει μια βαθύτερη επίπτωση που δεν την πιάνουν τα ραντάρ των γκάλοπ. Φαίνεται ότι με τέτοιες υποθέσεις ηθικής του υπογαστρίου τίθεται σε κίνηση ο μηχανισμός της άμιλλας του πολιτικού μίσους: Μπορεί να μη μεταστρέφεται κανείς, αλλά οι ήδη στοιχισμένοι στρατοί γίνονται ολοένα και πιο φανατικοί. Εμποτίζονται ολοένα και περισσότερο με την πίστη ότι ο αντίπαλος δεν έχει απλώς άλλα φρονήματα· είναι από άλλη ανθρώπινη πάστα. Ανήκει όχι ακριβώς σε κόμμα, αλλά σε «συμμορία». Σε «εγκληματική οργάνωση». Σε «κλίκα βιαστών».

Τα γκάλοπ δεν αλλάζουν. Ανοίγει όμως ένα ρήγμα που επιτρέπει πια να βγουν στη δημόσια σφαίρα κανιβαλικές ροπές που παλιότερα εκδηλώνονταν μόνο μέσα στους τέσσερις τοίχους της οικιακής κουζίνας ή του καφενείου.

Δεν αλλάζουν οι εκλογικοί αριθμοί. Αλλάζει η φόδρα της κοινωνίας.

Μαύρο

Μιλάμε για τον πόλεμο –όσο μιλάμε, πια– σαν να είναι ένα παιχνίδι stratego, που απλώς συμβαίνει να παίζεται με αληθινούς στρατούς, αληθινών ανθρώπων. Τόσα χιλιόμετρα το μέτωπο, τόσους μήνες ακίνητο, τόσα τα πυρομαχικά και τα εφόδια. Η ουσία όμως της σύγκρουσης μένει πια άρρητη και αθέατη. Οι εικόνες από τη δίκη του αντικαθεστωτικού Βλαντιμίρ Κάρα-Μούρζα στη Μόσχα, να υποδέχεται την καταδίκη του σε 25 χρόνια κάθειρξη κλεισμένος στο αλεξίσφαιρο γυάλινο κλουβί του, ήταν σαν αναλαμπή που φώτισε ξανά τον ιστορικό πυρήνα του γεγονότος. Φώτισε το «γιατί σκοτώνονται;». Γιατί; Απαντά ο Κάρα-Μούρζα στην απολογία του (όπως δημοσιεύθηκε στην Washington Post): «Συνήθως οι κατηγορούμενοι ζητούν αθώωση. Εγώ δεν ζητάω τίποτε από αυτό το δικαστήριο. Ξέρω την ετυμηγορία. (…) Ξέρω όμως επίσης ότι θα έρθει μια μέρα που το σκοτάδι πάνω από τη χώρα θα διαλυθεί. Που το μαύρο θα λέγεται πάλι μαύρο και το άσπρο θα λέγεται άσπρο· που θα αναγνωριστεί επισήμως ότι δύο επί δύο κάνει ξανά τέσσερα· που ο πόλεμος θα λέγεται πόλεμος και ο σφετεριστής, σφετεριστής. Και που εκείνοι που εξαπέλυσαν αυτόν τον πόλεμο, και όχι αυτοί που προσπάθησαν να τον σταματήσουν, θα αναγνωρίζονται ως εγκληματίες».

Τούμπες

Δεν μπορούν οι ηττημένοι να πουν ότι είναι απλώς μη νικητές;

Κάντε το πρώτο σχόλιο

Υποβολή απάντησης

Η ηλ. διεύθυνσή σας δεν δημοσιεύεται.


*