«Όταν η υπάλληλος της κτηνιατρικής υπηρεσίας αντίκρισε τα πρόβατα με ευλογιά, άρχισε να κλαίει. Είχαν αναπνευστικά, κυκλοφορούσαν τυφλωμένα – μια φριχτή εικόνα», περιγράφει στο in, ταραγμένη ακόμα, η κτηνοτρόφος Μαρία Καπνουτζή από το Ζάρκο Τρικάλων. Πριν από μερικές μέρες, η κ. Καπνουτζή είδε και τα 750 πρόβατά της να θανατώνονται.
Από την αρχή της έξαρσης της ευλογιάς στην Ελλάδα, τον Οκτώβριο του 2024, μέχρι σήμερα, περίπου 1.000 οικογένειες κτηνοτρόφων έχασαν το κοπάδι τους και βρέθηκαν χωρίς κανένα εισόδημα.
Αυτό που εξοργίζει περισσότερο την κ. Καπνουτζή είναι οι καθυστερημένες ενέργειες της κτηνιατρικής υπηρεσίας, οι οποίες παρέτειναν τον επώδυνο θάνατο των αιγοπροβάτων και την αγωνία της κ. Καπνουτζή.
Η ίδια μας αφηγήθηκε την ιστορία:
«Στις 5 Αυγούστου πήραν ένα δείγμα από τα ζώα και ήταν αρνητικό. Την Κυριακή 17 Αυγούστου είχαμε το πρώτο μας κρούσμα. Είδα σπυριά στους μαστούς σε δύο προβατίνες που ήταν σε εγκυμοσύνη. Τους έδωσα αντιβίωση. Μέχρι το απόγευμα, τα πρόβατα με συμπτώματα είχαν γίνει 15. Τα θερμομετρούσα και είχαν 41 πυρετό. Τα δύο πρόβατα σε εγκυμοσύνη απέβαλαν. Αρχισα να ενημερώνω όποιον κτηνοτρόφο περνούσε από τη μονάδα μας, για να τους προφυλάξω.
»Κάλεσα την κτηνιατρική υπηρεσία. Δεν ήρθαν την επόμενη μέρα, ήρθαν την Τρίτη. Τα πρόβατα με συμπτώματα είχαν φτάσει ως τότε τα 60. Την ώρα που η υπάλληλος έπαιρνε τα δείγματα, πέθαναν μέσα στο στάβλο 10 ζώα. Το απόγευμα άλλα πέντε. Εκτοτε, κάθε μέρα, χάναμε 20 ζώα. Μας είπαν να τοποθετούμε τα νεκρά πρόβατα σε μια άκρη, να τα καλύπτουμε με νάιλον και από πάνω να ρίχνουμε ασβέστη. Με 35 βαθμούς Κελσίου, η κατάσταση έγινε ανυπόφορη».
»Έπρεπε να περιμένουμε μέχρι την Παρασκευή για να ενημερωθούμε και αυτό γιατί εγώ η ίδια κάλεσα την κτηνιατρική υπηρεσία. Μου είπαν ότι τα ζώα μας ήταν θετικά στην ευλογιά και ότι οι θανατώσεις των ζώων γίνονται με προτεραιότητα μεταξύ των μονάδων στις οποίες καταγράφονται κρούσματα. Τελικά, και τα 750 πρόβατα μας θανατώθηκαν μετά από εννέα μέρες».
Σύμφωνα με το πρωτόκολλο αντιμετώπισης για την ευλογιά προβάτων, τα άρρωστα ζώα πρέπει να θανατώνονται μέσα σε 48 ώρες από τον εντοπισμό του κρούσματος. Ομως, λόγω των υποστελεχωμένων κτηνιατρικών υπηρεσιών στις Περιφέρειες, οι θανατώσεις καθυστερούν να πραγματοποιηθούν ακόμα και δύο εβδομάδες.
«Πώς θα ζήσω την οικογένειά μου;»
Με απόγνωση, μετά την απώλεια των 1.060 προβάτων του λόγω της ευλογιάς (το πρώτο κρούσμα εντοπίστηκε στις 22 Ιουλίου), μιλάει στο in και ο Γιώργος Κουτέρης, κτηνοτρόφος στο Αρμένιο Λάρισας και πατέρας τεσσάρων παιδιών.
«Είμαι ο μοναδικός οικονομικός στυλοβάτης της οικογένειάς μου. Επί 45 συνεχόμενες ημέρες, με προσωπικό κόστος και χωρίς ενίσχυση από το κράτος ή την Περιφέρεια, απολύμαινα καθημερινά δρόμους, ποτίστρες, ταΐστρες, στάβλους και ζώα.
Γνωρίζω προσωπικά τουλάχιστον 50 μονάδες που αφανίστηκαν τους τελευταίους δύο μήνες – με κοπάδια των 300 έως και 1.700 ζώων.
Αγαπώ τη δουλειά μου. Μεγάλωσα μέσα στα ζώα και επέλεξα να συνεχίσω στον δύσκολο δρόμο της κτηνοτροφίας. Δεν το έκανα ούτε για τα χρήματα, ούτε για επιδοτήσεις, αλλά γιατί πιστεύω ότι ο τόπος μας χρειάζεται ανθρώπους που παράγουν. Τώρα, αισθάνομαι ότι τιμωρούμαι γι’ αυτή μου την επιλογή.
Την ίδια στιγμή, η καταστροφική πορεία της ευλογιάς στην ελληνική περιφέρεια αποσιωπάται, για να μην φουντώνει η κριτική στην κυβέρνηση για το τι πράττει στον τομέα της αγροκτηνοτροφίας, μετά το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕ. Με την ανοχή της κυβέρνησης, κάποιοι αγρότες λήστεψαν το κράτος και την Ε.Ε. και πολλοί άλλοι Ελληνες κτηνοτρόφοι μένουμε αβοήθητοι. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Εγώ πώς θα ζήσω την οικογένειά μου και θα μεγαλώσω τέσσερα μικρά παιδιά χωρίς καμία πηγή εισοδήματος;»
Ο κ. Κουτέρης λέει πως η έξαρση της ευλογιάς έγινε έντονη από το περασμένο Πάσχα κι έπειτα. «Από τότε, σε 25 χωριά των Δήμων Κιλελέρ και Ρήγα Φεραίου, από τους 100 περίπου κτηνοτρόφους οι 75 έχουν χάσει όλα τα ζώα τους».
Σημειώνεται πως στην Θεσσαλία έχουν θανατωθεί 95.000 αιγοπρόβατα από την αρχή της επιδημίας της ευλογιάς.
Μιλώντας στο OT FORUM, στο πλαίσιο της 89ης ΔΕΘ, ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Χρήστος Κέλλας, σημείωσε: «Μέχρι τέλος του Φεβρουαρίου είχαμε φτάσει να έχουμε μηδέν κρούσματα. Μετά το Πάσχα λόγω της χαλάρωσης των μέτρων, παρουσιάστηκε έξαρση της ζωονόσου, οδηγώντας μέχρι σήμερα περίπου 220.000 αιγοπρόβατα σε σύνολο 9 εκατ. δηλωμένων στις κτηνιατρικές βάσεις των ΔΑΟΚ, σε θανάτωση σε όλη τη χώρα».
Ο υφυπουργός πρόσθεσε πως αυτή την περίοδο φαίνεται ότι η ευλογιά βρίσκεται σε ύφεση, ενώ σημαντική περίοδος για τον έλεγχο της κατάστασης αποτελεί ο Σεπτέμβριος, μήνας κατά τον οποίο έχει σταματήσει η γαλακτοπαραγωγή, ενώ οι ανάγκες για κρέας είναι μειωμένες.
Χωρίς αποζημιώσεις οι κτηνοτρόφοι έναν χρόνο με το ξέσπασμα των επιδημιών
Η Ιωάννα Καρρά, δραστήρια κτηνοτρόφος στα Τρίκαλα, χαρακτηρίζει τον εαυτό της από τους «τυχερούς», αφού ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανώλης και της ευλογιάς, τα ζώα της δεν έχουν νοσήσει. Θεωρεί πως οι κτηνοτρόφοι που χάνουν τα ζώα τους, μένουν αβοήθητοι με υποσχέσεις από την Πολιτεία για αποζημιώσεις που ακόμα δεν έχουν έρθει.
Το Μέτρο 5.2 του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) το οποίο ανακοινώθηκε πριν έναν χρόνο από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΥΠΑΑΤ) αφορά την αποζημίωση αιγοπροβάτων που πλήττονται από ζωικές νόσους, όπως η πανώλη και η ευλογιά, και παρέχει χρηματοδότηση για την αποκατάσταση των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων. Αλλά η κ. Καρρά επισημαίνει πως «το μέτρο δεν έχει ακόμα ενεργοποιηθεί, με αποτέλεσμα όσοι κτηνοτρόφοι χάνουν τα ζώα τους να μένουν χωρίς καμία υποστήριξη».
«Συναντήθηκα με τον υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης. Εδώ και τρεις μήνες μας λένε ότι θα πάρουμε κάποια χρήματα για τις ζωοτροφές που μένουν αδιάθετες. Αυτή την αποζημίωση την περιμένουμε υποτίθεται τέλη Σεπτέμβριου. Για τα ζώα που έχασα, όμως; Πότε θα ξεκινήσουν να μας αποζημιώνουν με το “Μέτρο 5.2”; ».
«Το πρωτόκολλο απαιτεί διαρκείς απολυμάνσεις σε όλους τους χώρους μιας μονάδας. Κάθε δύο εβδομάδες αγοράζουμε μια συσκευασία απολυμαντικού προς 200 ευρώ. Στο ευρωπαϊκό πρωτόκολλο για τις ζωονόσους, προβλέπεται αποζημίωση για τα μέσα απολύμανσης που χρησιμοποιούν οι κτηνοτρόφοι. Στην Ελλάδα όμως ούτε λόγος για αποζημίωση» τονίζει και η κ. Καρρά.
Η ίδια, όπως πολλοί (πραγματικοί) κτηνοτρόφοι, εκφράζει αμφιβολία για το πραγματικό ποσοστό ζώων που έχουν θανατωθεί λόγω της ευλογιάς. «Οπως μας έδειξε το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, τα δηλωμένα αιγοπρόβατα στην Ελλάδα είναι πολλαπλάσια από τον πραγματικό αριθμό τους, πράγμα που σημαίνει ότι η απώλεια σε ζωικό κεφάλαιο είναι στην πραγματικότητα μεγαλύτερη από αυτή που ισχυρίζεται το ΥΠΑΑΤ».
Η κ. Καρρά περιγράφει τη δυσμενή θέση των κτηνοτρόφων που χάνουν τα ζώα τους: «Οταν χάνεις τα αιγοπρόβατα σου, δεν έχει επίδομα από τη ΔΥΠΑ. Είσαι άνεργος χωρίς καμία βοήθεια τουλάχιστον για έξι μήνες- διάστημα που δεν επιτρέπεται να προχωρήσεις σε νέα εκτροφή ζώων. Στη συνέχεια, για να αγοράσεις μια αρνάδα, 6 με 7 μηνών, χρειάζεσαι 300 με 350 ευρώ».
Έλλειψη στρατηγικής και σχεδιασμού
Ο Σωκράτης Αλειφτήρας, εκπρόσωπος Τύπου της Ενωτικής Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Νομού Λάρισας, λέει πως το πλήγμα στους αγρότες που καλλιεργούν σιτάρι, τριφύλλι κ.α για χρήση τους σε ζωοοτροφές, είναι εξίσου μεγάλο.
Βάσει του πρωτοκόλλου αντιμετώπισης της ευλογιάς, τα αιγοπρόβατα απαγορεύεται να βόσκουν σε «κόκκινες» περιοχές (σε περιοχές δηλαδή που έχουν καταγραφεί κρούσματα), ενώ απαγορεύεται να χρησιμοποιούνται και οι ζωοτροφές που προέρχονται από τα χωράφια των «κόκκινων» περιοχών.
Ο κ. Αλειφτήρας περιγράφει τι συμβαίνει τελικά στην πράξη. «Κάποιοι πουλάνε τελικά τις ζωοοτροφές, κάποιοι μεταφέρουν κρυφά τις τροφές, τη νύχτα. Κάποιοι βγάζουν και τα ζώα τους να βοσκήσουν κρυφά. Κι αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει απόγνωση στους κτηνοτρόφους και σε όσους ασχολούνται με τις ζωοοτροφές λόγω μη στήριξης από την Πολιτεία. Το αποτέλεσμα είναι να κολλάνε διαρκώς την ασθένεια τα ζώα. Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, είχε πει ότι ότι η αστυνομία θα κάνει ελέγχους για τις μετακινήσεις των κοπαδιών. Δεν μπορεί να εφαρμοστεί αυτό στην πράξη».
Ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Δημήτρης Κουρέτας κάνει λόγο για έλλειψη στρατηγικής και σχεδιασμού.
Σημειώνεται πως στην Περιφέρεια Θεσσαλίας εφαρμόζεται η μέθοδος του μοριακού τεστ σιέλου στα αιγοπρόβατα, πρόγραμμα που ανέπτυξε η συγκεκριμένη περιφέρεια αλλά δεν έχει υιοθετηθεί από το υπουργείο σε όλη τη χώρα.
«Το υπουργείο έχει αφήσει το θέμα στην τύχη του» λέει ο κ. Κουρέτας. «Και δεν είναι μόνο το τεστ σιέλου που δεν θέλει να υιοθετήσει ως ένα μέτρο που βάζει φρένο στην εξάπλωση της επιδημίας. Αφού δεν δίνονται αποζημιώσεις για ζωοοτροφές, οι κτηνοτρόφοι βγάζουν τα ζώα έξω και κολλάνε διαρκώς».
Για αδιαφάνεια στην ενημέρωση κάνουν λόγο οι κτηνοτρόφοι
Η κ. Καρρά και ο κ. Αλειφτήρας είναι αντίθετοι με την άποψη του κ. Κούρετα ότι υπάρχει μείωση κρουσμάτων. «Εμείς βλέπουμε τη μία φάρμα μετά την άλλη να αναστέλλουν τη λειτουργία της τους τελευταίους δύο μήνες» σημειώνει η κ. Καρρά.
Ο κ. Κουρέτας επιμένει πως τα κρούσματα στη Θεσσαλία μειώνονται. «Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων δίνει συσσωρευμένα δείγματα 10 ημερών. Δεν υπάρχει συνέχεια και συστηματικότητα στις ανακοινώσεις του υπουργείου για τα κρούσματα, γι’ αυτό και δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα με το τι συμβαίνει. Το υπουργείο πραγματοποιεί 400 με 500 ελέγχους δειγμάτων από όλη την Ελλάδα την ημέρα. Εμείς κάνουμε 700 την ημέρα στην περιφέρεια μας».
Στις 2 Σεπτεμβρίου η Γενική Διεύθυνση Κτηνιατρικής του ΥΠΑΑΤ δήλωσε 66 νέες εστίες ευλογιάς και τη θανάτωση επιπλέον 13.778 αιγοπροβάτων σε όλη τη χώρα.
Οι κτηνοτρόφοι τονίζουν πως δεν υπάρχει καμία επίσημη βάση ανοιχτών δεδομένων ούτε στο ΥΠΑΑΤ, αλλά ούτε και σε κάποια Περιφέρεια όπου να δηλώνονται και να καταχωρούνται τα κρούσματα – όπως συνέβαινε για παράδειγμα την περίοδο του κορονοϊού.
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας ανακοινώνει κρούσματα μια φορά την εβδομάδα. Ούτε η ίδια όμως διαθέτει βάση δεδομένων. Το αποτέλεσμα είναι σύμφωνα με την κ. Καρρά να υπάρχει μια θολή και αποσπασματική εικόνα για την εξέλιξη της επιδημίας, με τα στοιχεία να προέρχονται από σποραδικές ανακοινώσεις του υπουργείου, ανακοινώσεις των περιφερειών και στοιχεία που δίνουν στα ΜΜΕ οι κτηνοτρόφοι και στελέχη του υπουργείου.
Χρήσιμα τα εμβόλια, αλλά όχι στη διάρκεια ενεργού επιδημίας
Όσον αφορά στο ερώτημα που θέτουν εμφατικά οι κτηνοτρόφοι για εμβολιασμό για την ευλογιά στα αιγοπρόβατα, ο Αθανάσιος Τσάκρης, καθηγητής Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, σημειώνει μιλώντας στο in πως η διεθνής εμπειρία δείχνει πως οι μαζικοί εμβολιασμοί μειώνουν δραστικά τη θνησιμότητα και τον αριθμό των κρουσμάτων.
Όπως εξηγεί ο κ. Τσάκρης: «Τα ήδη υπάρχοντα εμβόλια, όταν εφαρμόζονται σωστά (στην κατάλληλη ηλικία και σε υγιή ζώα), σύμφωνα με μελέτες, παρέχουν προστασία που φτάνει το 80-95%. Χώρες όπως η Τουρκία και η Ινδία έχουν δει εντυπωσιακά αποτελέσματα. Αντιθέτως, σε χώρες που θεωρούνται απαλλαγμένες από τη νόσο (στην Ευρώπη, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία) συνήθως δεν γίνεται εμβολιασμός, αλλά εφαρμόζονται αυστηρά μέτρα καραντίνας και θανάτωσης μολυσμένων ζώων».
Επιπλέον, σύμφωνα με τον καθηγητή «ο εμβολιασμός δεν πρέπει να γίνεται σε ζώα που είναι ήδη άρρωστα ή σε κοπάδια κατά τη διάρκεια ενεργής επιδημίας γιατί τα ζώα δεν προλαβαίνουν να αναπτύξουν ανοσία».
Κατά τον κ. Τσάκρη, με τουλάχιστον 800 εστίες ευλογιάς και θανάτωση 220.000 και πλέον αιγοπροβάτων μέχρι σήμερα στη χώρα μας, ο πήχης της δυσκολίας για την αντιμετώπιση της ευλογιάς των αιγοπροβάτων είναι πολύ υψηλός. Ιδιαίτερα, όπως λέει, όταν οι αποφάσεις δεν λαμβάνονται πάντα με αποκλειστικά επιστημονικά κριτήρια αλλά υπαγορεύονται και από πρακτικούς λόγους όπως η έλλειψη προσωπικού.
«Πρέπει να επισημάνουμε για μια ακόμα φορά ότι η ευλογιά των αιγοπροβάτων δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο, σε αντίθεση με άλλες ζωονόσους, όπως ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων, που μπορούν να προσβάλλουν και ανθρώπους» καταλήγει ο κ. Τσάκρης.
Πηγή in.gr
Κάντε το πρώτο σχόλιο