Σαράντα τρία χρόνια πριν, το BBC αναφέρθηκε στο θάνατο του Ρομπέρτο Κάλβι, ενός Ιταλού τραπεζίτη, το πτώμα του οποίου βρέθηκε κάτω από περίεργες συνθήκες στο κέντρο του Λονδίνου. Η τράπεζά του συνδεόταν με το Βατικανό, μια μασονική ομάδα και τη Μαφία – και η δολοφονία του άφησε πολλά αναπάντητα ερωτήματα.
Ο Ρομπέρτο Κάλβι ήταν πρόεδρος της διάσημης Banco Ambrosiano, της μεγαλύτερης ιδιωτικής τράπεζας στην Ιταλία. Ήταν τόσο στενά συνδεδεμένος με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία που ήταν γνωστός ως «ο τραπεζίτης του Θεού».
Αλλά τον Ιούνιο του 1982, ο 62χρονος Κάλβι εξαφανίστηκε. Και το πρωί της 18ης Ιουνίου, το πτώμα του ανακαλύφθηκε κρεμασμένο κάτω από τη γέφυρα Blackfriars στο Λονδίνο.
«Ο Κάλβι βρισκόταν στο κέντρο ενός απίστευτα περίπλοκου ιστού διεθνούς απάτης και ίντριγκας», ανέφερε ο Χιου Σκάλυ του BBC. «Εμπλεκόταν ο ιταλικός τραπεζικός κόσμος, ο υπόκοσμος, η μαφία, η μασονία και, το πιο εντυπωσιακό απ’ όλα, το Βατικανό». Ο θάνατος του τραπεζίτη θα πυροδοτούσε ένα εκτεταμένο πολιτικό και οικονομικό σκάνδαλο στην Ιταλία. Θα συνεπαγόταν την εξαφάνιση εκατομμυρίων δολαρίων και θα άφηνε πίσω του ένα διαρκές μυστήριο.
Ρομπέρτο Κάλβι ή Καλβίνι;
Ο Κάλβι αγνοούνταν επί εννέα ημέρες προτού ανακαλυφθεί κρεμασμένος από σκαλωσιά κάτω από τη γέφυρα. Οι περίεργες συνθήκες του θανάτου του όμως προβλημάτισαν τη βρετανική αστυνομία. Οι τσέπες του ήταν γεμάτες με τούβλα και με περίπου 10.000 λίρες Αγγλίας σε μετρητά σε διάφορα νομίσματα. Είχε επίσης ένα πλαστό διαβατήριο με το όνομα Τζιάν Ρομπέρτο Καλβίνι. Παρά ταύτα, η αρχική έκθεση του ιατροδικαστή τον Ιούλιο του 1982 δεν βρήκε κανένα στοιχείο εγκληματικής ενέργειας στο σώμα του, οπότε αποφάνθηκε ότι ο τραπεζίτης αυτοκτόνησε. Αλλά ακόμη και εκείνη την εποχή υπήρχαν υποψίες ότι κάτι πολύ πιο σκοτεινό ήταν σε εξέλιξη.
«Το τελευταίο ταξίδι του Κάλβι δύσκολα ήταν αυτό ενός ανθρώπου που σκέφτεται να αυτοκτονήσει», είπε ο Σκάλυ. «Πράγματι, είχε κάνει τα πιο περίτεχνα σχέδια για να φύγει κρυφά από την Ιταλία». Ο τραπεζίτης είχε ξυρίσει το μουστάκι του για να μην τον αναγνωρίσουν, προτού συγκαλύψει τη διαδρομή του έξω από την Ιταλία περνώντας πρώτα από άλλες χώρες και προσλαμβάνοντας ένα ιδιωτικό αεροπλάνο για να τον μεταφέρει στο Λονδίνο.
«Είχε νοικιάσει για ένα μήνα ένα διαμέρισμα στο Τσέλσι και στη συνέχεια υπήρχε ένα πλαστό διαβατήριο και ένα αεροπορικό εισιτήριο», συνέχισε ο Σκάλυ. «Μέσα στο διαβατήριο υπήρχε μια ισχύουσα βίζα για τη Βραζιλία και το αεροπορικό εισιτήριο ήταν για εισιτήριο χωρίς επιστροφή για το Ρίο ντε Τζανέιρο. Γιατί, θα μπορούσατε να ρωτήσετε, να κάνει όλα αυτά τα βήματα απλά και μόνο για να καταλήξει στην άκρη ενός σχοινιού κάτω από τη γέφυρα Blackfriars;».
Ένας ύποπτος θάνατος μεταξύ ύποπτων θανάτων
Ο θάνατος του Κάλβι δεν ήταν ο μόνος απροσδόκητος θάνατος στην Banco Ambrosiano. Μια μέρα πριν βρεθεί το πτώμα του, η προσωπική του γραμματέας Τερέσα Κοροτσέρ είχε επίσης, όπως φαίνεται, πηδήξει από τον τέταρτο όροφο των κεντρικών γραφείων της τράπεζας στο Μιλάνο. Βρέθηκε νεκρή. Άφησε πίσω της ένα σημείωμα στο οποίο καταδίκαζε το αφεντικό της, γράφοντας ότι θα πρέπει να είναι «διπλά καταραμένος για τη ζημιά που προκάλεσε στην τράπεζα και σε όλους τους υπαλλήλους της».
Ο Κάλβι και η τράπεζά του λειτουργούσαν σε έναν σκοτεινό κόσμο όπου η χρηματοδότηση, το οργανωμένο έγκλημα, η πολιτική και η θρησκεία επικαλύπτονταν. Η Banco Ambrosiano ιδρύθηκε το 1896 και είχε μακρά ιστορία με την Καθολική Εκκλησία – και το Ινστιτούτο Θρησκευτικών Έργων (IOR), συχνά γνωστό ως τράπεζα του Βατικανού, είχε γίνει ο κύριος μέτοχός της. Το IOR τηρεί τους τραπεζικούς λογαριασμούς του Πάπα και του κλήρου, αλλά διαχειρίζεται επίσης τις οικονομικές επενδύσεις της εκκλησίας. Επειδή το Βατικανό είναι δική του χώρα, οι ιταλικές ρυθμιστικές αρχές δεν έχουν κανέναν έλεγχο ή εποπτεία της IOR.
Οι συνδέσεις με τη μαφία
«Το Βατικανό είναι εντελώς απαλλαγμένο από ελέγχους συναλλάγματος και άλλους κυβερνητικούς κανονισμούς- η μυστικότητα είναι το παν», δήλωσε ο Σκάλυ. «Το Βατικανό δεν πρέπει να λογοδοτεί σε κανέναν για τις οικονομικές του συναλλαγές και τεράστια χρηματικά ποσά μπορούν να σταλούν οπουδήποτε στον κόσμο χωρίς να το γνωρίζει κανείς εκτός από τους άμεσα εμπλεκόμενους».
Μέσω του ρόλου του ως επικεφαλής της Banco Ambrosiano, ο Κάλβι είχε δημιουργήσει στενούς δεσμούς με τον ομόλογό του στη ΔΟΕ, τον πρόεδρό της Αρχιεπίσκοπο Πολ Μαρτσίνκους. Με τη σειρά του, αυτός ο Αμερικανός ιερέας είχε οικονομικές διασυνδέσεις και συνεργάτες που σήκωσαν τα φρύδια. «Ο πιο γνωστός από αυτούς ήταν ο Μικέλε Σιντόνα, ένας διεθνής τραπεζίτης με διασυνδέσεις με τη μαφία, ο οποίος τώρα εκτίει ποινή φυλάκισης 25 ετών για απάτη στις ΗΠΑ», δήλωσε ο Σκάλυ. Ο Σιντόνα, ο οποίος ήταν γνωστός στους τραπεζικούς κύκλους ως «ο Καρχαρίας», θα μεταφερθεί αργότερα σε φυλακή στην Ιταλία, όπου θα βρει το δικό του ύποπτο τέλος το 1986, αφού ήπιε καφέ με κυάνιο.
Propaganda Two
Ο Σιντόνα είχε καθοδηγήσει τον Κάλβι στην τραπεζική του καριέρα από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 και ανήκαν και οι δύο σε μια σκοτεινή μασονική στοά που ονομαζόταν Propaganda Two (P2). Η μασονική ομάδα συνδεόταν με ακροδεξιές ομάδες και διοικούνταν από τον Ιταλό πολυεκατομμυριούχο και δηλωμένο φασίστα Λίτσιο Τζέλι. Ανάμεσα στα μέλη της συγκαταλέγονταν ηγετικές προσωπικότητες των ενόπλων δυνάμεων, της πολιτικής, των επιχειρήσεων και των εφημερίδων. Ένας Ιταλός δημοσιογράφος, ο κόμης Πάολο Φίλο ντελά Τόρε, δήλωσε στο BBC το 1982 ότι ενώ η P2 ήταν θεωρητικά μια μασονική στοά, «πρακτικά ήταν κάτι που σχετιζόταν πολύ με τη μαφία και με κάθε είδους βρώμικες συναλλαγές».
Τον Μάρτιο του 1981, η ιταλική αστυνομία πραγματοποίησε έφοδο στα γραφεία του Τζέλι και ανακάλυψε σε ένα χρηματοκιβώτιο έναν κατάλογο με εκατοντάδες φερόμενα ως μέλη της P2, μεταξύ των οποίων πολιτικοί, στρατιωτικοί και ο μεγιστάνας των μέσων ενημέρωσης και μελλοντικός πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι, αναφέρει το BBC. Η αποκάλυψη προκάλεσε πολιτική έκρηξη. Ο Ιταλός πρωθυπουργός Αρνάλντο Φορλάνι και ολόκληρο το υπουργικό του συμβούλιο παραιτήθηκαν, ένας αρχηγός της αστυνομίας αυτοπυροβολήθηκε και ένας πρώην υπουργός μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο νοσοκομείο αφού πήρε υπερβολική δόση.
Οι έφοδοι της αστυνομίας αποκάλυψαν επίσης συμβιβαστικά έγγραφα που ενέπλεκαν τον Κάλβι σε δόλιες πρακτικές και παράνομες υπεράκτιες επιχειρήσεις. Μέχρι τον Μάιο του 1981, ο τραπεζίτης είχε συλληφθεί και είχε κριθεί ένοχος για παραχαράξεις νομίσματος. Καταδικάστηκε σε τέσσερα χρόνια φυλάκισης, αλλά αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση, ενώ εκκρεμούσε η έφεση. Ο Κάλβι χρησιμοποίησε αυτό το γεγονός ως ευκαιρία για να εγκαταλείψει τη χώρα με έναν χαρτοφύλακα γεμάτο με επιβαρυντικά έγγραφα σχετικά με τις δραστηριότητες της Ambrosiano. Μέσα σε λίγες ημέρες από την άφιξή του στο Λονδίνο η τράπεζά του κατέρρευσε, αφήνοντας πίσω του τεράστια χρέη.
Που πήγαν τα δισεκατομμύρια;
«Πριν εξαφανιστεί ο Ρομπέρτο Κάλβι, οι Ιταλοί ερευνητές ανακάλυψαν ότι 1,5 δισ. δολάρια έλειπαν από την τράπεζά του», δήλωσε ο Σκάλυ. «Τώρα πιστεύεται ότι τα χρήματα αυτά στάλθηκαν στο εξωτερικό μέσω της τράπεζας του Βατικανού, η οποία ξεφεύγει από τους ιταλικούς συναλλαγματικούς ελέγχους. Κάποια από αυτά τα χρήματα δανείστηκαν σε χώρες της Νότιας Αμερικής με χαμηλά επιτόκια, σύμφωνα με τις οδηγίες της Καθολικής Εκκλησίας. Τα υπόλοιπα τοποθετήθηκαν σε εταιρείες-φαντάσματα στο Λουξεμβούργο και τη Νότια Αμερική, από όπου επέστρεψαν στην Ιταλία για να αγοράσει ο Κάλβι μετοχές της Banco Ambrosiano. Με αυτή τη μέθοδο κατάφερε να χρησιμοποιήσει τα τραπεζικά κεφάλαια για να δημιουργήσει την προσωπική του περιουσία».
Ο Μαρτσίνκους αναζητήθηκε επίσης για ανάκριση, αλλά του χορηγήθηκε ασυλία ως υπαλλήλου του Βατικανού, και υποστήριξε την αθωότητά του για κάθε αδίκημα. Το Βατικανό δεν παραδέχθηκε ποτέ οποιαδήποτε νομική ευθύνη για την κατάρρευση της Banco Ambrosiano, αλλά το 1984 δήλωσε ότι είχε ηθική ευθύνη για την πτώχευση και κατέβαλε εθελοντική συνεισφορά στους πιστωτές της τράπεζας ύψους 406 εκατομμυρίων δολαρίων.
Οι ερευνητές πίστευαν ότι οι εταιρείες-βιτρίνα που είχε συστήσει ο Κάλβι χρησιμοποιούνταν για τη διακίνηση χρημάτων τόσο για τη στήριξη μυστικών πολιτικών δραστηριοτήτων σε άλλες χώρες όσο και για το ξέπλυμα χρήματος για πελάτες όπως… η μαφία. «Οι αστυνομικές έρευνες για τις υποθέσεις του Κάλβι απειλούν έτσι πολλούς ισχυρούς ανθρώπους στην Ιταλία και ορισμένοι πιστεύουν ότι αποτέλεσαν κίνητρο για τη δολοφονία του», δήλωσε ο Σκάλυ.
«Μαύροι μοναχοί»
Ο Φίλο ντέλα Τόρε, ο οποίος γνώριζε τον Κάλβι, δήλωσε στο BBC το 1982 ότι πίστευε ότι ο τραπεζίτης είχε δολοφονηθεί και ότι το γεγονός ότι το πτώμα του είχε αφεθεί κάτω από τη γέφυρα Blackfriars υποδήλωνε μασονικό συμβολισμό. Είπε ότι τα μέλη της P2 φορούσαν μαύρες ρόμπες στις συναντήσεις τους και αναφέρονταν στους εαυτούς τους ως «frati neri», που θα πει «μαύροι μοναχοί».
Η οικογένεια του Κάλβι αρνήθηκε επίσης να δεχτεί την απόφαση περί αυτοκτονίας, η οποία ανατράπηκε το 1983, όταν μια δεύτερη ανάκριση εξέδωσε ανοικτή ετυμηγορία για τον θάνατο. Αλλά η οικογένειά του, συμπεριλαμβανομένης της χήρας του, Κλάρα Κάλβι, συνέχισε να πιέζει την αστυνομία να ερευνήσει, προσλαμβάνοντας δικούς της ιδιωτικούς ερευνητές και ιατροδικαστές για να εξετάσουν τον θάνατο του τραπεζίτη. Μετά την εκταφή της σορού του Κάλβι το 1998, συγκεντρώθηκαν στοιχεία που έδειχναν ότι δεν θα μπορούσε να έχει αυτοκτονήσει. Οι ιατροδικαστικές εξετάσεις έδειξαν ότι τα τραύματα στο λαιμό του δεν συνάδουν με θάνατο από απαγχονισμό και ότι τα χέρια του Κάλβι δεν είχαν αγγίξει ποτέ τα τούβλα στις τσέπες των ρούχων του. Τον Οκτώβριο του 2002, Ιταλοί δικαστές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο τραπεζίτης είχε πράγματι δολοφονηθεί.
Μια τιμωρία σε εκκρεμότητα
Ξεκίνησε έρευνα της ιταλικής αστυνομίας και τον Οκτώβριο του 2005, πέντε άτομα δικάστηκαν στη Ρώμη με την κατηγορία της δολοφονίας του Κάλβι. Ο εισαγγελέας, Λούκα Τεσκαρόλι, υποστήριξε ότι ο τραπεζίτης είχε δολοφονηθεί επειδή έκλεψε χρήματα της Μαφίας τα οποία επρόκειτο να ξεπλύνει, και ότι ο Κάλβι σχεδίαζε να εκβιάσει πολλά άλλα επιφανή άτομα, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών.
Τον Ιούνιο του 2007, μετά από δίκη 20 μηνών, ο Σαρδηνός χρηματοδότης Φλάβιο Καρμπόνι, η πρώην φίλη του Μανουέλα Κλάινζιγκ, ο επιχειρηματίας Ερνέστο Ντιοταβέλι, ο πρώην σωματοφύλακας του Κάλβι Σιλβάνο Βίτορ, και ο καταδικασμένος ταμίας της Cosa Nostra Πίπο Κάλο – ο οποίος εξέτιε δύο φορές ισόβια για άσχετα με τη μαφία εγκλήματα – αθωώθηκαν από κάθε κατηγορία για συμμετοχή στο θάνατο του Κάλβι. Οι εικασίες παραμένουν σχετικά με το ποιος ανέθεσε και τελικά εκτέλεσε τη δολοφονία του Ιταλού τραπεζίτη, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει καταδικαστεί κανείς.
*Πηγή: BBC, Κεντρική Φωτογραφία: Ο πρόεδρος της Banco Ambrosiano Roberto Calvi συμμετέχει στη δίκη εναντίον του. Μιλάνο, δεκαετία του 1980 Πηγή: MP/Portfolio/Leemage (Φωτογραφία Adriano Alecchi / leemage / Leemage μέσω AFP)
Πηγή in.gr
Κάντε το πρώτο σχόλιο