Η ιστορία του σύγχρονου ελληνικού κράτους ξεκινά με μια πολιτική δολοφονία, που σίγουρα επηρέασε την μετέπειτα πορεία της χώρας. Τον φόνο του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννη Καποδίστρια.
Ο Μάης όμως, ήταν πάντα ένας μήνας όπου στην Ελλάδα σε εποχές όπως η δικτατορία του Μεταξά, ο εμφύλιος και μετέπειτα η χούντα των συνταγματαρχών, υπήρχαν έντονα πολιτικά γεγονότα και δολοφονίες ανθρώπων της αριστεράς, που έκλεισαν ως «τροχαία δυστυχήματα» ή απλά μπήκαν στο αρχείο με τους πραγματικούς δράστες να μην τιμωρούνται ποτέ, ή να βγαίνουν από τη φυλακή σε λίγους μήνες.
*Μάης του 1934 στην Καλαμάτα με 7 νεκρούς ναυτεργάτες
*Μάης του 1936 στις διαδηλώσεις Θεσσαλονίκη με 12 νεκρούς
*Τέλη Μαΐου το δήθεν «ατύχημα» του βουλευτή της ΕΔΑ Στρατηγού Στέφανου Σαράφη
*Δολοφονία Λαμπράκη το 1963
*Δολοφονία Νικηφόρου Μανδηλαρά το 1967
*Δολοφονία Γιώργη Τσαρουχά στη Θεσσαλονίκη το 1968 και άλλων που ίσως μας διαφεύγουν.
*Το θανατηφόρο «τροχαίο» του Αλέκου Παναγούλη το 1976
ΚΑΛΑΜΑΤΑ – Μάιος 1934
Τα λιμενεργατικά της Καλαμάτας το 1934 σφραγίζουν μια περίοδο έντασης των κοινωνικών αγώνων και ανόδου του εργατικού κινήματος. Σε ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά και στην Ελλάδα, οι εργατικές κινητοποιήσεις σημαδεύονται από βίαιες συγκρούσεις και επιθέσεις κατά των απεργών. Οι πρωτομαγιάτικες εκδηλώσεις παίρνουν μεγάλες διαστάσεις καθώς κατεβαίνουν σε 24ωρη απεργία οι εργάτες σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και αλλού.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στην Καλαμάτα για πρώτη φορά γίνεται κοινός γιορτασμός των τριών εργατικών οργανώσεων και η συγκέντρωση ήταν ογκώδης. Η τοπική οικονομία της Μεσσηνίας περνάει σοβαρότατη κρίση, γιατί έχοντας στηριχθεί στη σταφιδοκαλλιέργεια, εμφανίζει σημάδια κατάρρευσης, καθώς η κρίση της σταφίδας μεταφέρεται στη βιομηχανία που συνδέεται στενά με αυτήν.
Οι ημέρες περνούν και στις 8 Μαΐου η Παραλία νεκρώνει από την απεργία που έχει κηρυχθεί από τους εργάτες του λιμανιού και στην οποία συμμετέχουν οι επαγγελματίες, κλείνοντας τα καταστήματα. Κινητοποιούνται ισχυρές δυνάμεις της Αστυνομίας και του στρατού για να προστατεύσουν κατάσταση. Δημιουργούνται ζώνες μπροστά από το Τελωνείο και στήνεται ακόμη και οπλοπολυβόλο.
Τα γεγονότα της 9ης Μαΐου περιγράφει η αθηναϊκή εφημερίδα «Ανεξάρτητος» σε ανταπόκριση από την Καλαμάτα που δημοσιεύεται στο φύλλο της 10ης Μαΐου: «Η χθεσινή ημέρα ανέτειλε υπό το καθεστώς αυτό της απίστευτης στρατοκρατίας και τρομοκρατίας, διά να βαφή με το αίμα αθώων εργατών, βληθέντων δολίως και ατίμως υπό των ατυχών στρατιωτών οι οποίοι διετάχθησαν να ρίψουν στο ψαχνό!» 7 νεκροί και πολλοί τραυματίες. Σε δίκη οδηγούνται εργάτες ως υποκινητές και εξορίζονται.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ – Μάιος 1936
Οι εργατικές κινητοποιήσεις φθάνουν στην κορύφωσή τους τον Μάιο του 1936 στη Θεσσαλονίκη, με τη μεγάλη απεργία των καπνεργατών, που πνίγηκε στο αίμα από την κυβέρνηση Μεταξά (12 νεκροί και πάνω από 200 τραυματίες).
Ο Γιάννης Ρίτσος εμπνεύσθηκε από μία φωτογραφία που είδε στον Ριζοσπάστη, με μία μάνα να θρηνεί τον νεκρό γιο της κι έγραψε την περίφημη ποιητική του σύνθεση Επιτάφιος, που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης.
Η κατάσταση έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο και τότε με διαταγή της κυβέρνησης αναλαμβάνει δράση ο στρατός. Ο διοικητής του Γ’ Σώματος Στρατού, αντιστράτηγος Ζέππος, διατάσσει τους χωροφύλακες, που απειλούνται με λιντσάρισμα από τους διαδηλωτές, να κλειστούν στα αστυνομικά τμήματα και να τοποθετηθεί στρατιωτική φρουρά έξω από αυτά για να τα προστατεύσει. Στη Θεσσαλονίκη το βράδυ εκείνο δεν υπήρχε άλλη εξουσία να επιβάλλει τη θέλησή της πάνω στη θέληση των χιλιάδων λαού, που έγιναν κύριοι της πόλης.
Την επομένη, 10 Μαΐου, έγινε η κηδεία των θυμάτων, μέσα σε κλίμα τρομοκρατίας. Σε βοήθεια του Γ’ Σώματος Στρατού, που είχε αναλάβει και την αστυνόμευση της πόλης, έσπευσε ένα σύνταγμα πεζικού και μία μονάδα πυροβολικού από τη Λάρισα, ενώ στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης κατέπλευσαν τα αντιτορπιλικά «Κουντουριώτης», «Ύδρα», «Σπέτσαι» και «Ψαρά». Παρ’ όλα αυτά, πάνω από 200.000 πολίτες συνόδευσαν στην τελευταία κατοικία τους 12 νεκρούς συμπολίτες τους.
Ο πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς προσπάθησε από την αρχή να ρίξει την ευθύνη των αιματηρών επεισοδίων στους κομμουνιστές και τους απεργούς, που δήθεν προκάλεσαν τους χωροφύλακες! Κανείς, όμως, δεν τον πίστεψε. Δεν τόλμησε όμως να ρίξει τον Μεταξά, γεγονός που θα έχει ολέθριες συνέπειες για το κοινοβουλευτικό καθεστώς λίαν συντόμως, με την ανακήρυξη της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου.
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ – Μάιος 1957
Ήταν Παρασκευή, 31 Μάη 1957, γύρω στη 1.40 το μεσημέρι, όταν στην παραλιακή λεωφόρο του Αλίμου μια βαριά πράσινη «Μπουίκ», με αριθμό ΞΑ 1941, τρέχοντας με ταχύτητα 120 χιλιομέτρων, έπεσε πάνω στον Στ. Σαράφη και στη σύζυγό του Μάριον, σκορπίζοντας το θάνατο. Οδηγός του μοιραίου αυτοκινήτου ο Ιταλοαμερικανός υποσμηνίας Μάριο Μουζάλι, που υπηρετούσε στην 22η Μοίρα Διαβιβάσεων της αμερικανικής αεροπορικής βάσης του Ελληνικού. Μια ώρα μετά, η καρδιά του Στέφανου Σαράφη δε χτυπούσε πια και ο τιμημένος λαϊκός ηγέτης έφευγε από τη ζωή, σε ηλικία 66 ετών.
Ο δράστης, καταδικάστηκε σε φυλάκιση 10 μηνών κατά συγχώνευση για «ανθρωποκτονία εξ αμελείας» και για σωματικές βλάβες της Μάριον Σαράφη. Όταν έγινε γνωστό πως το μοιραίο αυτοκίνητο οδηγούσε σμηνίας που υπηρετούσε στην αμερικανική βάση, κανείς δεν είχε την παραμικρή αμφιβολία πως ο στρατηγός είχε δολοφονηθεί. Μετά την έκδοση της απόφασης του δικαστηρίου, εξαγόρασε την ποινή του προς 100 μεταλλικές δραχμές την ημέρα και έσπευσε να εξαφανιστεί από την Ελλάδα, καθώς δεν έμεινε στη χώρα μας ούτε καν για να ασκήσει έφεση.
ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΛΑΜΠΡΑΚΗΣ – Μάιος 1963
Δολοφονήθηκε από το παρακράτος της δεξιάς, από πρόγονους μερικών σημερινών «αρίστων». Ήταν γιατρός, αθλητής και πολιτικός. Η δολοφονία του προκάλεσε διεθνή κατακραυγή για τις αυταρχικές πρακτικές της κυβέρνησης Καραμανλή και των Σωμάτων Ασφαλείας, που αποδείχθηκε ότι όχι μόνο ανέχονταν, αλλά και εξέθρεψαν τον ανεξέλεγκτο παρακρατικό μηχανισμό. Η υπόθεση Λαμπράκη αναζωογόνησε τον Ανένδοτο Αγώνα του Γεωργίου Παπανδρέου και έπαιξε τον πιο σημαντικό ίσως ρόλο στην πτώση της κυβέρνησης τον ίδιο χρόνο.
Το βράδυ της 22ας Μαΐου 1963 ο Λαμπράκης μίλησε σε εκδήλωση που διοργάνωσε στη Θεσσαλονίκη η «Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη». Πριν ακόμα η εκδήλωση ξεκινήσει, πλήθος παρακρατικών και αστυνομικών με πολιτικά είχαν καταλάβει τα γειτονικά πεζοδρόμια. Στη διασταύρωση των οδών Ερμού και Ελ. Βενιζέλου και παρά το γεγονός ότι η αστυνομία είχε αποκλείσει όλους τους δρόμους, ένα τρίκυκλο εμφανίστηκε από το πουθενά, πλησίασε το Λαμπράκη με ιλιγγιώδη ταχύτητα και τον έριξε στο έδαφος. Κανείς αστυνομικός δεν κινήθηκε για να εμποδίσει το τρίκυκλο πριν το χτύπημα, να συλλάβει τον οδηγό του μετά, ή ακόμα και να βοηθήσει τον αιμόφυρτο Λαμπράκη. Όπως αποδείχτηκε, το θύμα είχε δεχτεί ισχυρό χτύπημα στο κεφάλι από μεταλλικό αντικείμενο. Αφέθηκε να πεθάνει στο νεκροθάλαμο του νοσοκομείου.
ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑΣ – Μάιος 1967
Ήταν ένας μαχητικός δικηγόρος, γνωστός από τη δίκη του «ΑΣΠΙΔΑ» και την υπεράσπισή του σε δημοκρατικούς αξιωματικούς του στρατού που είχαν κατηγορηθεί ως συνωμότες. Με την επιβολή της χούντας, γνώριζε καλά πως ερχόταν το τέλος του γι’ αυτό, στις 17 Μαΐου του 1967 επιβιβάστηκε κρυφά στο πλοίο VITA-R με σκοπό να διαφύγει στην Κύπρο. Πέντε μέρες αργότερα, βρέθηκε νεκρός. Το πτώμα του αγωνιστή δικηγόρου βρέθηκε ξεβρασμένο από τη θάλασσα στη θέση Άγιος Γεώργιος του Γενναδίου στη Νότια Ρόδο.
Τελικά, η τυφλή μας δικαιοσύνη έκλεισε την υπόθεση με θύμα τον καπετάνιο Πέτρο Πόταγα, που καταδικάστηκε σε δώδεκα μήνες φυλάκιση για ανθρωποκτονία εξ αμελείας και αργότερα έφυγε οικογενειακώς για την Νότια Αφρική, όπου πολύ σύντομα απεβίωσε υπό «αδιευκρίνιστες συνθήκες». Αλλά, και το μοιραίο πλοίο VITA-R είχε άδοξο τέλος. Κάηκε….
ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΑΡΟΥΧΑΣ – Μάιος 1968
Τα ξημερώματα της 9ης του Μάη 1968, στα μπουντρούμια της ΚΥΠ, στα κρατητήρια του Γ’ Σώματος Στρατού στη Θεσσαλονίκη, ξεψυχά, μετά από άγρια βασανιστήρια, ο πρώην βουλευτής της ΕΔΑ και στέλεχος του ΚΚΕ Γιώργης Τσαρουχάς.
Αργά το βράδυ, γύρω στα μεσάνυχτα, της 8ης Μάη, σε μπλόκο της ΚΥΠ, στα διόδια της Λεπτοκαρυάς, πιάνεται ο Γιώργης Τσαρουχάς, ενώ κατευθυνόταν με αυτοκίνητο στην Αθήνα, και οδηγείται στο Γ΄ Σώμα Στρατού. Εκεί υπέστη τις ανακριτικές μεθόδους της χούντας, μαστιγώματα στις πλάτες, φάλαγγα στα πόδια, πολύ ισχυρά χτυπήματα στο εσωτερικό των μηρών και στα γεννητικά τους όργανα, προκειμένου να δώσει ονόματα των αγωνιστών του Πατριωτικού Αντιδικτατορικού Μετώπου Θεσσαλονίκης. Ότι δεν κατάφεραν οι παρακρατικοί τραμπούκοι που τον είχαν κακοποιήσει άγρια λίγο πριν τη εκδήλωση της ΕΔΥΕ στις 22 Μάη 1963, όπου δολοφονήθηκε ο Γρηγόρης Λαμπράκης και ο Γιώργης Τσαρουχάς οδηγήθηκε στο νοσοκομείο για ένα μήνα, βαριά τραυματισμένος, το κατάφεραν πέντε χρόνια αργότερα οι δήμιοι της χούντας.
Ξεψύχησε, πάνω στα βασανιστήρια, τα ξημερώματα 9 Μαΐου του 1968. Την άλλη μέρα οι εφημερίδες έγραφαν ότι συνελήφθη ο κομμουνιστής Γιώργος Τσαρουχάς, ενώ πήγαινε από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα και πέθανε από καρδιακή προσβολή!!!
ΑΛΕΚΟΣ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗΣ – Μάιος 1976
Ήταν την 1η Μαΐου του 1976, που το νήμα της ζωής ενός «ωραίου» Έλληνα, του Αλέκου Παναγούλη, κόπηκε μια για πάντα, σε ηλικία 36 ετών. Επιβαίνοντας σε ένα πράσινο αυτοκίνητο ο Παναγούλης κινείται στη λεωφόρο Βουλιαγμένης, όταν υπό «αδιευκρίνιστες συνθήκες» χάνει τον έλεγχο και πάει και καρφώνεται σε ένα υπόγειο κατάστημα επί της λεωφόρου, κάθετα στην πορεία του.
Συμμετείχε ενεργά στον αγώνα για την επαναφορά της δημοκρατίας και εναντίον του στρατιωτικού καθεστώτος του Γεωργίου Παπαδόπουλου. Μαζί με στενούς του συνεργάτες σχεδίασε την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Παπαδόπουλου την 13η Αυγούστου 1968 κοντά στη Βάρκιζα. Εκείνη απέτυχε κι αυτός συνελήφθη. Στις φυλακές από τις οποίες πέρασε, τα βασανιστήρια τον φτάνουν πολύ κοντά στον θάνατο.
Χαρακτηριστικό είναι ότι στις Στρατιωτικές Φυλακές του Μπογιατίου, από όπου προσπάθησε να δραπετεύσει πολλές φορές, είχε φτιαχτεί ένα κελί που ειδικά για τον Παναγούλη ήταν σαν αντίγραφο τάφου. Τη διέξοδό του την βρήκε στην ποίηση. Ακόμα κι όταν του κατάσχεσαν κάθε γραφική ύλη, εκείνος χρησιμοποίησε για μελάνι το αίμα του και για χαρτί τους τοίχους του κελιού-τάφου του.
Αυτές είναι μερικές από τις σημαντικότερες πολιτικές στιγμές και τα τραγικά γεγονότα που κατάγραψε η Ιστορία στην Ελλάδα. Αγωνιστές, πολιτικά πρόσωπα, εξεγέρσεις εργατών και βασανισμοί από ένα παρακράτος που δεν τιμωρήθηκε ποτέ…
Κάντε το πρώτο σχόλιο